Cicha kotłownia z koparki: odzysk ciepła z ASIC przez obieg glikolowy w mieszkaniu (projekt, ROI, prawo w PL 2025)

Mining & Staking spotyka energooszczędne ogrzewanie. Jeśli płacisz za prąd, a Twoja koparka wypuszcza ciepło w powietrze, dosłownie wyrzucasz złotówki za okno. Czy da się zamienić szum i gorące powietrze z ASIC na stabilne, ciche ogrzewanie mieszkania? Tak — przez wymiennik płytowy i obieg glikolowy, z kontrolą taryf i temperatur. Poniżej kompletny, praktyczny przewodnik: projekt, komponenty, sterowanie, ROI, akustyka, bezpieczeństwo i zgodność z prawem w Polsce.

Jak to działa: od hashów do ciepła użytkowego

Każdy ASIC zamienia prawie 100% pobranej energii elektrycznej w ciepło. W wersji standardowej jest to gorące powietrze, które trudno zagospodarować. Jeśli jednak zastosujesz chłodzenie cieczą (Hydro lub imersja) i odbierzesz energię przez wymiennik płytowy do zamkniętego obiegu glikolu propylenowego, otrzymujesz małą, cichą „kotłownię” do grzejników, bufora 80–120 l lub klimakonwektora.

• Efektywność cieplna: ~99% energii zasilania trafia do wody/glikolu.
• Kontrola: termostat pokojowy lub krzywa grzewcza steruje mocą koparki (hashrate/fan/PWM pompy).
• Integracja: Home Assistant + licznik energii → mining, ogrzewanie, koszty i przychody w jednym panelu.

Warianty systemu: dwa sprawdzone podejścia

1) ASIC Hydro + obieg glikolowy

Gotowy ASIC Hydro (np. modele z wodnym blokiem) oddaje ciepło bezpośrednio do obiegu. Dalej: pompa obiegowa → wymiennik płytowy → bufor/grzejnik.

• Plusy: prostsza mechanika, brak oleju, serwis jak w PC water-cooling.
• Minusy: wyższy koszt samego urządzenia, ograniczona dostępność modeli.

2) Imersja dielektryczna + wymiennik płytowy

Imersja (zanurzenie ASIC w oleju dielektrycznym) to najwyższy komfort akustyczny i żywotność. Ciepło z oleju odbiera wymiennik olej–woda, a dalej glikol idzie do instalacji.

• Plusy: najniższy hałas, bardzo stabilne temperatury, łatwa rozbudowa.
• Minusy: cięższa obudowa, koszt oleju, konieczność dbałości o szczelność i serwis.

Lista komponentów (przykładowa konfiguracja 2–3,5 kW)

• Jednostka grzewcza: ASIC Hydro 2–3,5 kW lub koparka w obudowie imersyjnej 2–3,5 kW.
• Wymiennik płytowy: 20–30 płyt, 3/4″, 30–50 kW (nadmiarowo dla niskich ΔT i ciszy).
• Pompa obiegowa: PWM/inwerter (np. klasy 25-40/60), przepływ 0,5–1,2 m³/h, wysokość podnoszenia 2–4 m.
• Zbiornik buforowy: 80–120 l, izolowany (opcjonalnie z wężownicą).
• Medium: 25–35% glikol propylenowy + inhibitor korozji (food-grade, niska toksyczność).
• Armatura: zawór bezpieczeństwa 3 bar, naczynie przeponowe 8–12 l, odpowietrzniki, filtry siatkowe, kulowe, zawory zwrotne.
• Emiter ciepła: klimakonwektor, grzejnik płytowy niskotemperaturowy lub wężownica w buforze.
• Sterowanie: termostat pokojowy (np. OpenTherm→przekaźnik), przekaźnik SSR do zasilania ASIC, czujniki DS18B20 na zasilaniu/powrocie.
• Monitoring energii: licznik MID (1-f/3-f) + integracja z Home Assistant/Prometheus.
• Akustyka: mata akustyczna 20–30 mm, obudowa z labiryntem akustycznym, wentylatory 140–200 mm o niskich RPM.

Akustyka: jak zejść poniżej 35 dB(A)

• Hydro: przenieś źródło hałasu do szafy akustycznej, a pompę na gumowych izolatorach; duże chłodnice z wentylatorami 400–600 rpm.
• Imersja: najcichsza. Dźwięk ogranicza głównie przepływ przez wymiennik i wentylatory chłodnicy — steruj PWM.
• Przepływ: obniż ΔT do 5–7°C zwiększając przepływ; hałas wentylatorów spada logarytmicznie z RPM.

Sterowanie i taryfy: jak płacić mniej za prąd

W Polsce 2025 popularne są taryfy G12/G12w (tańsze noce/weekendy). Coraz szerzej dostępne są rozliczenia dynamiczne (RDN/TGE via sprzedawcy prądu). Integrując koparkę z Home Assistant:

• Automatycznie zwiększaj hashrate w godzinach tańszego prądu i gdy temperatura spada poniżej zadanej.
• W godzinach szczytowych utrzymuj minimalny hashrate pokrywający tylko bieżące zapotrzebowanie cieplne.
• W trybie „lato” koparka pracuje na niskim hashrate, a nadmiar ciepła kierowany jest do bojlera CWU lub wyłączany.

Model finansowy i mini-kalkulator ROI

Poniżej uproszczony model dla ASIC ~3 kW (np. efektywność 17–23 J/TH). Przyjęcia: mieszkanie dobrze ocieplone, sezon grzewczy 180 dni, 16 h/dzień pracy grzewczej, prąd 0,90 zł/kWh (tani okres), cena BTC i trudność – scenariusze.

Parametr	Wartość	Uwagi
Moc elektryczna ASIC	3,0 kW	Hydro lub imersja
Ciepło odzyskane	~3,0 kW	~99% do glikolu
Czas pracy grzewczej	16 h/d	Sezon 180 dni
Energia na ogrzewanie	8,64 MWh/rok	3 kW × 16 h × 180 dni
Koszt energii (tani blok)	~7 776 zł/rok	0,90 zł/kWh × 8 640 kWh
Oszczędność vs. grzałka	0 zł	To nadal grzałka (COP≈1)
Oszczędność vs. gaz (0,40 zł/kWh ciepła)	–4 224 zł/rok	Drożej niż gaz
Oszczędność vs. pompa ciepła (COP=3)	–5 184 zł/rok	Drożej niż PC
Przychód z miningu	zmienny	Równoważy wyższy koszt ogrzewania

Wniosek: jako ogrzewanie sama koparka nie wygrywa kosztowo z pompą ciepła i często też z gazem. Ale gdy przychód z miningu jest znaczący, łączny bilans może być dodatni. Mówiąc prosto: płacisz za prąd jak za grzałkę, ale dostajesz BTC jako „cashback”.

Scenariusze przychodu (przykładowe, do własnej weryfikacji)

• Bessy/boksy: przychód pokrywa 20–40% kosztu energii → efektywny koszt ciepła 0,54–0,72 zł/kWh.
• Hossa/ATH: przychód >100% kosztu energii → ciepło „za darmo” lub z zyskiem.

Uwaga: trudność sieci, opłaty basenu, kurs BTC i wydajność ASIC są zmienne. Zbuduj własny arkusz i aktualizuj parametry co miesiąc.

Bezpieczeństwo i prawo (Polska)

• Instalacja elektryczna: osobny obwód, zabezpieczenie zgodnie z mocą, RCD; w bloku uzgodnij z administracją dopuszczalną moc.
• Akustyka i sąsiedzi: normy hałasu w lokalach mieszkalnych — celuj w <35 dB(A) nocą.
• Glikol/woda: naczynie przeponowe, zawór bezpieczeństwa 3 bar, czujniki wycieku, tacka ociekowa. Glikol propylenowy jest nietoksyczny, ale zabezpiecz przed dziećmi/zwierzętami.
• Pożar: czujnik dymu/temperatury, gaśnica płynowa/CO₂, przewody UL/CE, brak tanich wtyków pod duże prądy.
• Prawo budowlane: w mieszkaniu nie ingeruj w piony CO bez zgody zarządcy; traktuj układ jako samodzielny, zamknięty obieg oddający ciepło przez klimakonwektor/grzejnik.
• Podatki: przychody z miningu — skonsultuj rozliczenie (działalność/ryczałt/inne źródła). Zapisuj koszty energii i amortyzację sprzętu.
• Ubezpieczenie: zgłoś dodatkowe urządzenia elektryczne o ciągłej pracy i zachowaj dokumentację montażu.

DIY: montaż krok po kroku (wariant Hydro)

1. Plan instalacji: wyznacz miejsce dla jednostki ASIC, wymiennika, bufora i klimakonwektora; zaplanuj ścieżki rur PEX/AL/PEX 20–26 mm.
2. Hydraulika: zmontuj pętlę: ASIC → pompa → wymiennik → bufor/klimakonwektor → powrót; wstaw filtr siatkowy i zawory odcinające dla serwisu.
3. Napełnienie: przepłucz układ wodą, następnie napełnij roztworem 30% glikolu propylenowego; odpowietrz automatycznie i ręcznie.
4. Elektryka: osobny obwód 230 V z zabezpieczeniem; sterownik pompy na tym samym obwodzie; przekaźnik SSR sterowany termostatem do włączania ASIC.
5. Sterowanie: w Home Assistant skonfiguruj: czujniki temperatury zasilania/powrotu, licznik energii, automaty „taryfa tania → hashrate wysoki”.
6. Testy: rozruch przy mocy 30–50%, monitoruj ΔT i hałas, dostrój przepływ i RPM wentylatorów chłodnicy.

Case study: 52 m² mieszkanie, Kraków

• Konfiguracja: ASIC Hydro 3,2 kW, wymiennik 40 kW, bufor 100 l, klimakonwektor 2,5 kW.
• Parametry: ΔT 6–8°C, przepływ 0,8 m³/h, hałas 33–36 dB(A) w salonie.
• Sezon 2024/25: średnio 12 h/d grzania, łączny pobór 4,6 MWh; przychód z miningu pokrył ~55% rachunku za energię.
• Wnioski: komfort cieplny OK do –5°C; przy niższych temperaturach dogrzanie grzałką 1 kW w tanich godzinach.

Pro / Contra — szybkie podsumowanie

Aspekt	Plus	Minus
Ekonomia	„Cashback” w BTC obniża koszt ogrzewania	Bez miningu to tylko grzałka (COP≈1)
Komfort	Cisza (imersja/Hydro), stała temperatura	Miejsce na bufor/chłodnicę
Trwałość	Niższe temperatury = dłuższe życie ASIC	Serwis hydrauliki i odpowietrzanie
Prawo	Brak ingerencji w piony CO → łatwiejsze zgody	Nadal zgłoś moc i hałas administracji
Skalowalność	Można dodać 2. pętlę CWU	Latem nadmiar ciepła do zagospodarowania

FAQ: najczęstsze pytania

Co z latem?

Tryb „CWU-only”: kieruj ciepło do bojlera 120 l; resztę mocy ogranicz hashrate lub wyłącz w drogich godzinach.

Czy to bezpieczne w bloku?

Tak, jeśli układ jest zamknięty, z naczyniem przeponowym i zaworem bezpieczeństwa, a akustyka mieści się w normach. Zawsze konsultuj z administracją i ubezpieczycielem.

Imersja czy Hydro?

• Hydro: prostsze, mniej miejsca, brak oleju.
• Imersja: najcichsza, najlepsza kontrola temperatury, większa bezwładność cieplna.

Czy warto z punktu widzenia inwestycyjnego?

Jeśli i tak chcesz kopać (długoterminowa ekspozycja na BTC), odzysk ciepła znacząco poprawia unit economics. Jeśli szukasz tylko taniego ogrzewania — lepsza będzie pompa ciepła.

Mini słownik pojęć

• Glikol propylenowy: płyn niezamarzający o niskiej toksyczności do układów HVAC.
• Wymiennik płytowy: kompaktowy moduł przekazujący ciepło między dwoma obiegami bez ich mieszania.
• Imersja: zanurzenie elektroniki w oleju dielektrycznym dla chłodzenia i wyciszenia.

Checklist: audyt przed uruchomieniem

• Test szczelności 1,5× ciśnienia roboczego przez 30 min.
• ΔT obiegu 5–8°C przy 50% mocy — OK.
• Hałas w sypialni < 35 dB(A) w nocy.
• Automaty: tanie godziny → +20–40% hashrate; drogie → –20–40%.
• Kopia zapasowa konfiguracji ASIC i Home Assistant.

Wnioski i następne kroki

„Cicha kotłownia z koparki” pozwala monetyzować ciepło, które i tak produkujesz. Nie zastąpi pompy ciepła w czystej kalkulacji kWh, ale może dać ciepło ~za darmo w okresach wysokiej opłacalności miningu. Zacznij od małej, bezpiecznej konfiguracji Hydro, z pełnym monitoringiem, a następnie rozważ imersję dla maksymalnej ciszy.

CTA: Zbudowałeś podobny układ? Podziel się schematem i danymi (ΔT, hałas, przychody) ze społecznością — najlepsze wdrożenia opublikujemy w dziale „Społeczność & Opinie Ekspertów”.